geschreven voor Avontuur Dichtbij, september 2021

 

Je kent dat vast wel: op reis op een verre bestemming krijg je de kans om op pad te gaan met een lokale gids, die je vertelt over zijn eigen community en manier van leven. Je wandelt wat door een dorp en eet mee met de familie. Geen betere manier om uit je bubbel te stappen en een andere manier van leven te leren kennen dan op pad met een ‘local’ in een ander land. Toch?

Maar weet je dat je ook in Nederland heel goed uit je comfortzone kunt stappen? Toen ik ooit een lowbudget excursie voor mijn collega’s moest regelen, en dat uiteindelijk een stadswandeling met gids door onze eigen buurt in Amsterdam werd, wist ik niet wat ik zag. Hij wees ons op gevels die ik nog niet eerder gezien had, steegjes en hofjes waar ik al jarenlang voorbij was gelopen en bijbehorende verhalen waar we met open mond naar luisterden. En wij dachten dat we de stad kenden. De verteller had jarenlang op straat geleefd, dus naast zijn verhalen over de stad was ook zijn eigen verhaal het beluisteren waard.

Onbekend dichtbij

Je hoeft helemaal niet ver en exotisch te reizen om interessante dingen te leren, zoveel werd mij toen duidelijk. Ik heb dat sindsdien vaker gedaan; een gids of wandeling boeken op een plek die ik dacht al te kennen. Het mooie is dat iedereen de wereld door andere ogen ziet en dat iedereen daar weer andere verhalen bij te vertellen heeft. Hoe verder iemand buiten je comfortzone vandaan komt, hoe meer je ervan kunt leren.

Van nature zoeken we onbewust graag het bekende op; want alles wat anders is, kost energie toch? Ons land is klein en we denken dat de culturele verschillen niet groot zijn, maar geloof me: ook hier zijn genoeg culturele verschillen te overbruggen. Hoe vaak praat jij echt met iemand die een heel ander leven heeft dan jij? Hoe vaak ben je als muziekliefhebber bij een vioolbouwer op bezoek geweest? Hoe is eigenlijk het dagelijkse leven als asielzoeker, wachtend op de uitslag van je procedure in een AZC? En voor alle mensen die niet uit Staphorst komen: wat weet je van Staphorst en hoe vaak heb je iemand uit Staphorst gesproken?

 

Oprechte interesse
Ik denk terug aan een ontmoeting die ik jaren geleden had. Het was op een vlucht naar Bangladesh en ik kwam naast een wat oudere man te zitten, terug van zakenreis uit Europa. Eigenlijk wilde ik slapen, of lezen, of in ieder geval iets anders doen dan praten maar hij was vrij aanhoudend en uiteindelijk was het best grappig. Hij was oprecht geïnteresseerd en vroeg mij van alles: wat ik in Bangladesh ging doen (overstappen), wat ik voor mijn vlucht had betaald (iets in guldens) en daarna ook wat ik verdiende, hoeveel m2 mijn huis was, wat ik daarvoor betaalde elke maand en met hoeveel mensen ik daar dan woonde. De verbazing in zijn ogen was groot en oprecht toen ik zei dat ik een huisje van 50m2 helemaal voor mezelf alleen had. Hij schreef alles en op en liet er een rekensom op los. Maar hij vroeg door: wanneer ik ging trouwen, hoe duur een bruiloft was en hoeveel ik kinderen ik hoopte te gaan krijgen. Ik had toen absoluut nog geen idee van een eventuele bruiloft (en dat heb ik nog steeds niet) en het zijn natuurlijk best rare vragen; maar omdat ik wist dat ik hem nooit meer terug zou zien en omdat zijn interesse zo oprecht was, vond ik het op dat moment prima.

 

Luister en praat
Het is al best lang geleden, maar ik denk er nog vaak aan. Want hoe vaak krijg je de kans om iemand met een totaal andere achtergrond te vragen wat je wilt? Niet elke toevallige ontmoeting is het raak want niet iedereen is een goede verteller of heeft zin om over zijn leven te praten. En niet elke ontmoeting is een goede ontmoeting. Maar het is af en toe het proberen waard. Probeer vooraf geen oordeel te hebben, stel je open, luister en ga het gesprek aan. Je hoeft echt geen volledig veganistisch leven te leiden na het luisteren naar een veganist, maar het is toch fantastisch om iemand te horen vertellen waarom hij zijn leven op deze manier leeft? Een andere manier van leven of een totaal andere visie hoeft geen obstakel te zijn voor een mooi gesprek, misschien ga je er juist je eigen leven meer door waarderen, en misschien steek je er zelfs wel iets van op.